Türkiye’nin Çin’den ithal edilen tüm otomobiller için gümrük vergisini yüzde 50 yükseltmesi ‘daha uygun fiyata yüksek donanımlı’ araç almak isteyen vatandaşta tepkiye neden oldu ancak Çinli markalardan gelen ilk tepkiler Türkiye’ye olası yatırımların hızlanacağı yönünde. İlk bakışta vergi gelirlerini artırmak olarak yorumlanan bu kararın iki çok önemli amacı var; ilki otomotiv satışlarında yüzde 70’i aşan ithalat oranını azaltarak cari açığı dengelemek ikincisi ise Çinli markaların Türkiye’de yatırım kararlarını hızlandırmak.
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) Ocak-Mayıs 2024 verilerine göre, Çinli markaların Türkiye’de gerçekleştirdiği satış 38 bin 48 adete ulaştı ve toplam pazarın yüzde 8’ini oluşturdu. 2023 yılının tamamında bu pay yüzde 6’ydı yani son beş ayda 2 puan arttı. En yüksek satış yapan markalar ise sırasıyla Chery, MG ve BYD oldu. Çinli markaları pazarda cazip kılan şey şüphesiz çok daha uygun fiyata daha yüksek donanımlı araçları satabilmeleri.
FİYATLARI 700-800 BİN TL DAHA UYGUNDU
Bir örnek vermek gerekirse Chery, D segmenti SUV’u Tiggo 8 Pro’nun en üst donanımını yaklaşık 1.8 milyon TL’ye satarken aynı sınıftaki Nissan X-Trail’in fiyatı 2.4 milyon TL’den Peugeot 5008’in fiyatı 2.3 milyon TL’den başlıyor. Alınan son kararla birlikte Tiggo 8 Pro’nun fiyatının da benzer fiyat seviyesine yükselmesi bekleniyor. 8 Temmuz’dan sonra Çinli markaların bu gümrük vergisiyle birlikte şu anki pazar paylarını korumaları pek mümkün gözükmüyor.
BARİYERİ AŞAN AVANTAJ SAĞLAR
Sonuç olarak, vatandaşta tepkiye neden olan kararla ilk etapta dış ticaret açığını azalatma sonrasında Çinlileri yatırıma teşvik etme amaçlanıyor. Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu’nun nisan ayında verdiği şu mesajlar ise mevcut durumu en iyi şekilde özetliyor: “Düşünün 80’lerde her ülke kendi otomotiv sanayini kurmak için Avrupa Birliği olmadan önce bariyerlerle bu işi yönetti. Gelip yatırım yapılsın oralarda diye. Yani bu tür bariyer olması aslında rekabet avantajı da aynı zamanda. Bir Çinli o bariyerin üstünden atlayıp yatırım yapsa diğer Çinlilere göre Türkiye’de avantaj sağlayacak.”
ÇİNLİLER: FABRİKA AÇMAYA ÇOK YAKINIZ
İlave gümrük vergisi kararının ardından en çok satış yapan iki Çin merkezli marka Chery ve MG’nin Türkiye üst yönetiminden açıklamalar geldi. İki markanın da mesajlarının temelinde ‘Türkiye’de yatırım yapmaya çok yakınız’ olması dikkatleri çekti.
Doğan Trend Otomotiv CEO’su Kağan Dağtekin: “Uygulama bizim beklentimizden daha önce ve sert yönde gerçekleşti. Doğan Trend olarak, Avrupa’da planlanan MG tesislerinin ilki Türkiye’de olsun diye çalışıyoruz. MG ile geçen hafta niyet mektubu imzalama aşamasına geldik. Ancak net bir şekilde bilinmelidir ki yatırım karar alınması uzun bir süreçtir ve temennilerin ötesinde kati konuşmak doğru değildir. Sanayi Bakanlığımız da bu yatırım konuda işin içinde ve kendilerinden çok iyi destek alıyoruz. Umarım çabalarımız karşılık bulur ve üretimi Türkiye olarak kazanırız. Ama her halükarda Avrupa ve/veya Türkiye’de üretim tesisi kurulduğunda MG markalı araçlarımız bugün olduklarından daha rekabetçi fiyatlar ve özelliklerle yoluna devam edecektir. Şimdi ana önceliğimiz elbette üretim çalışmalarını hızlandırmaktır.”
Chery Türkiye Başkanı Si Fenghuo: “Hükümetin vergi düzenlemesi kararına saygı duyuyoruz. Mevcut durumu göz önüne aldığımızda; bir taraftan yapılan değişikliklere uyum sağlamak için çalışırken, diğer taraftan da ilgili Bakanlıklarla beraber Türkiye’de fabrika inşasının ve Türkiye’de üretimin fizibilite analizine yoğun bir şekilde çalışıyoruz. En kısa sürede Türkiye’de üretim gerçekleştirebilmek için çaba içerisindeyiz. Türkiye geneline yayılan yetkili satıcı ağımız ile satış ve servis hizmetlerimizle müşterilerimizin yanındayız ve yanında olmaya devam edeceğiz.” Diğer yandan, Chery Uluslararası Başkanı Zhang Guibing de geçtiğimiz aylarda Türk gazetecilerin yatırımla ilgili sorularını, “Türkiye’de olası bir fabrika yatırımı hem Avrupa’yı hem de Ortadoğu’yu besleyecek bir merkez olabilir” şeklinde yanıtlamıştı.
HAKAN FİDAN’IN ZİYARETİ VURGULANDI
Resmi Gazete’de yayınlanan kararla Çin’den ithal edilen binek otomobillerden yüzde 40 ilave gümrük vergisi alınması kararı, aynı verginin Çinli ‘elektrikli’ araçlardan alınması kararından yaklaşık bir sene sonra geldi. Böylece türü ne olursa olsun 8 Temmuz 2024’ten itibaren Çin’den gelen tüm otomobillerden yüzde 50 ilave gümrük vergisi alınacak. Üzerine de en az yüzde 80 ÖTV ve yüzde 20 KDV eklenecek. Dün Çin medyasında çıkan haberlerde ise düzenlemenin Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Çin ziyaretinin ardından gelmesi öne çıkartılırken kararın diplomatik bir mesaj olduğu ileri sürüldü.
