Sağlık Bakanlığı günde 5 gramdan az tuz tüketmenin inme riskini yüzde 23, kalp damar hastalıklarının hızını ise yüzde 17 azalttığını, bu nedenle daha az tuz tüketilmesi gerektiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün aktardığına göre; vücuttaki sıvı dengesinin sağlanması, kan basıncının düzenlenmesi, asit-baz dengelerinin sağlanması ve kas sinir sisteminde uyarıların iletilmesinde tuz büyük önem taşıyor. Vücudumuz için önemli bir madde olan tuz, aşırı tüketildiği zaman insan sağlığını olumsuz etkiliyor.
Dünyada ölümlerin yarıdan fazlası bulaşıcı olmayan hastalıklar nedeniyle gerçekleşiyorken, bu ölümlerin yüzde 30’u kalp damar hastalıkları nedeniyle oluyor. Bu hastalıklarda tuz tüketiminin de etkilerinin olmasının yanısıra; sağlıksız beslenme, fiziksel aktivite yetersizliği, sigara ve alkol kullanımı da bu hastalıkların nedeni olarak gösteriliyor.
Tüm dünyadaki ölümlerin yüzde 13’ünü yüksek kan basıncı (hipertansiyon) oluşturuyor. Kan basıncı seviyesinin en önemli belirleyicisi de tüketilen tuz miktarıdır. Günde 2 gramdan fazla sodyum tüketmek ya da günde 5 gramdan fazla tuz tüketmek yüksek kan basıncına neden oluyor, bu da inme ve kalp hastalıkları riskini yükseltiyor.
Tuz tüketimini azaltmak; kan basıncının düşürülmesi, inme, kalp damar hastalıkları ve böbrek hastalıkları riskinin azaltılması konusunda en etkili yöntemlerden biri. Günde 5 gramdan az tuz tüketimi inme riskini yüzde 23 kalp damar hastalıklarının genel hızını yüzde 17 azaltıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün günlük tuz tüketim miktarını günde 5 gram olarak öneriyor. Fakat pek çok Avrupa ülkesinde günlük tüketim miktarı 8-11 gram seviyesinde bulunuyor.
Türkiye’de de yapılan SALTÜRK araştırması, günlük tuz tüketiminin 15 gram olduğunu ortaya koyuyor. 2011 yılından itibaren uygulanan “Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Eylem Planı” kapsamında günlük kişi başı tuz tüketimi 10,2 grama düşürüldü, ancak bu seviye hala tavsiye edilen miktarın 2 katı.
Bu eylem planı dahilinde hayata geçirilen değişiklikler ise şu şekilde:
- Türk Gıda Kodeksi Ekmek ve Ekmek Çeşitleri Tebliği (2012) uyarınca ekmekteki tuz oranı yüzde 25 azaltıldı.
- – 100 gram ekmekte tuz miktarı 2 gramdan 1,5 grama düşürüldü.
– Pastırmadaki tuz oranı 100 gram kuru malzemede 8,5 gramdan 7 grama düşürüldü.
– Kırmızı biberdeki tuz oranı yüzde 22 azaltıldı. Buna göre, 100 gram biberde tuz miktarı 9 gramdan 7 grama indirildi.
– Domates salçasındaki tuz miktarı yüzde 64 azaltılarak, 100 gram salçada tuz miktarı 14 gramdan 5 grama düşürüldü.
– Zeytindeki tuz oranı yüzde 50 azaltılarak, maksimum düzey yüzde 8 ile sınırlandırıldı.
– Peynirdeki tuz oranı yüzde 35-61 azaltıldı. Farklı peynir türlerine bağlı olarak 100 gram peynirdeki maksimum tuz miktarı 3-7,5 gram olarak belirlendi. Tuz paketlerinin üzerinde ‘Tuzu Azaltın Sağlığınızı Koruyun’ ibaresi zorunlu kılındı.
– Okul kantinlerinde satışa sunulan besinler için tuz miktarına yönelik kriterler geliştirildi.
– Kamu kurumlarının kafeteryalarından ve yemekhanelerinden tuzluklar kaldırıldı.
